Pinakes | Πίνακες

Textes et manuscrits grecs

Numéro diktyon : 12240

Type de cote : Actuelle

Titre : Codex Bezae Cantabrigiensis: Tetraeuangelium et Acta (fragm.) cum uersionibus latinis, III Ioh. latine tantum (fragm.)

Remarque : Codex Bezae

Auteurs de la notice :

  • Rédigé par : MELE Andrea
  • Vérifié par : DIRKSE Saskia
  • Vérifié par : ANDRIST Patrick

Equipe référente :

ParaTexBib

Identifiants :

Répertoire Numéro Url Remarque
Arca 37145
Aland majuscules 05 = D.05 e
CSNTM numérisation Cambridge UL Nn.2.41 Images du fac-similé de 1899
Trismegistos 061777
Cambridge, num., catal. et biblio. 12240

Bibliographie :

Études sur le manuscrit

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Parker and Amphoux, 1996, Codex Bezae. Studies from the Lunel Colloquium, June 1994

Général

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Brightman, 1900, [On the Italian Origin of Codex Bezae.] 2. The Marginal Notes of Lections
Burkitt, 1902-01, The Date of Codex Bezae passim
Childers, 2018, Divining gospel: Classifying manuscripts of John used in sortilege 68, 71, 74-75, 79-82
Cirafesi, 2014, The Bilingual Character and Liturgical Function of “Hermeneia” in Johannine Papyrus Manuscripts. A New Proposal passim
Clausi and Lucà, 2018, Il "sapientissimo calabro": Guglielmo Sirleto nel V centenario della nascita (1514-2014): problemi, ricerche, prospettive: atti del Convegno, Roma, Galleria nazionale d'arte antica in Palazzo Corsini - Sala delle canonizzazioni, 13-15 gennaio 2015 69-70
Crisci, 2021, La scrittura ad “asso di picche” cinquant’anni dopo: una nota con qualche riflessione 144 (et n. 50)
De Gregorio, 2000, La minuscola greca fra VII e IX secolo 105-107 ; pll. 11 a.-d.
Dorival, 2020, Les divisions anciennes du Psautier de la Septante
Elliott, 2015, A Bibliography of Greek New Testament Manuscripts. Third Edition 64-73
Harlfinger, 2000, Weitere Beispiele frühester Minuskel 154, Taf. 3b-4
Harris, 1891, Codex Bezae : a study of the so-called Western text of the New Testament passim
Harris, 1901, The annotators of the Codex Bezae: passim
Irigoin, 1996, L'écriture grecque du Codex de Bèze Datation dans le 2e quart du 5e s. passim
Lafleur, 2003, Les relations, au sein du groupe "césaréen", entre le papyrus Chester Beatty (P45) et la Famille Ferrar (f13), dans l'évangile de Marc 293-305
Lafleur, 2013, La Famille 13 dans l'évangile de Marc 3, 9-11, 14, 19, 25, 42-43, 46-48, 50, 53-54, 59,
Lai, 2011, Il codice Laudiano greco 35. L'identità missionaria di un libro nell'Europa altomedievale 23, 25-26, 28, 31-32, 51, 53, 56, 78, 84, 147, 170
Lai, 2017, Nuove osservazioni a proposito dell’origine romana del ms. Oxford, Bodleian Library, Laud. gr. 35 687-688, n. 48
Lake, 1900, On the Italian Origin of Codex Bezae. 1. Codex Bezae and Codex 1071
Lauritzen, 2019, Nonnos and Wulfila
Mejor, 2000, Antyczne tradycje średniowiecznej praktyki pisarskiej. Subskrypcje późnoantycznych kodeksów 118
Outtier, 1996, Les Prosermeneiai du Codex Bezae passim
Parker, 1992, Codex Bezae passim
Patton, 2021-12-13, Greek Catenae and the “Western” Order of the Gospels
Radiciotti, 2010, Virgilio: le fonti di interesse papirologico esaminate da un paleografo
Rëmbeci and Çunga, 2012, Katërungjillëshi i dekoruar i Korçës : Kodiku i Korçës nr. 93. Botim faksimile (The Illuminated Gospel of Korça : Korça Codex 93) 32 & n. 56
Simonet, 2022, La critique textuelle des Actes des Apôtres : l'évolution des données externes 217 (et n. 11)
Smith, 2014, A Study of the Gospels in Codex Alexandrinus. Codicology, Palaeography and Scribal Hands 36, 142, 144, n. 80, 191, 210, 221, n. 125, 226
Stegmüller, 1953, Zu den Bibelorakeln im Codex Bezae
Urban, 2008, Bezae Codex Cantabrigiensis (D): intercambios vocálicos en el texto griego de Mateo*
Wilkinson, 2018, Hermēneiai in Manuscripts of John’s Gospel: an Aid to Bibliomancy 102, 105, 111-116, 123
0712 Luard, 1856, A Catalogue of the Manuscripts preserved in the Library of the University of Cambridge. t. I-V et Index
0796o D'Aiuto, 2003, Graeca in codici orientali della Biblioteca Vaticana (con i resti di un manoscritto tardoantico delle commedie di Menandro) 236

Contenu :

Numéro Titre Folios Siècle Date Support Principal Remarque Copistes, Possesseurs & Autres Révision
1.A Euangelium sec. Matth., Ioh. (Volumen 1), cum uersionibus latinis 003-6, 008-168 04 ex.-05 in. Parchemin - Codice conservato oggi in due volumi, ma sotto una medesima cote: cf. UniProd. 1.A e 4.A (stessa unità di produzione). - Volume 1: f. 3-175 = UniProd. 1.A (per i f. 7, 169-175 cf. UniProd. 5.R). Volume 2: f. 177-510 = UniProd. 4.A. - La porzione di codice superstite è di 406 f. Vi sono almeno 3 differenti paginazioni: una in numeri arabi/romani, una sistematicamente in numeri arabi, cancellati e ripaginati una terza volta a matita, talvolta poco leggibile: si segue quest'ultima paginazione, che è progressiva e tiene conto anche dei f. mancanti (f. 176, 349-414). - La foliazione comincia al f. 3r. - In tutto il manoscritto il testo greco si trova sul verso e la corrispondente versione latina si trova sul recto seguente. - Il titolo inziale di ciascun vangelo segue immediatamente il titolo finale del vangelo precedente.
Répertoire Numéro Url Remarque
Aland majuscules 05 = D.05 e

Témoins (4)

Folios Auteur (Rôle) Oeuvre Identifiant Recension
ou partie
Auteur de la recension (Rôle) BHG Date Lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
003v--6v, 008v--103v Testamentum nouum Euangelium sec. Matthaeum 04 ex.-05 in. - Inc. mut.: ab Matth. 1,20; - per il f. 7 cf. UniProd. 5.R; - per rispettare la logica del manoscritto, indichiamo il testo greco, sempre sul verso, come primo témoin (cf. Remarque UniProd.).
Incipit abruptus
παραλαβειν Μαριαμ την γυναικα σου
Titulus finalis
ευαγγελιον κατα Μαθθαιον (Ματθαιον) ετελεσθη.
003--6, 008--104 Testamentum nouum Euangelium sec. Matthaeum 04 ex.-05 in. - Inc. mut.: ab Matth. 1,11; - per il f. 7 cf. UniProd. 5.R; - versione latina.
Annotationes uel textus latini
103v--168v Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 04 ex.-05 in. - Il titolo iniziale si trova al f. 103v, ma il testo comincia al f. 104v; - per i f. 169-175 cf. UniProd. 5.R; - textus ad Ioh. 18,13 (per la continuazione cf. UniProd. 4.A infra).
Titulus initialis
αρχεται ευαγγελιον κατα Ιωαννην.
104--168 Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 04 ex.-05 in. - Versione latina; - testo ad Ioh. 18,13 (per la continuazione cf. UniProd. 4.A infra).
Annotationes uel textus latini
Numéro Titre Folios Siècle Date Support Principal Remarque Copistes, Possesseurs & Autres Révision
2.Q Apparatus liturgicus (pars), Capitula in marginibus, Sortes Biblicae (Hermeneiai) 003v--6v, 008v--168v, 177v--347v 06 ex.- 07 med. Parchemin - La mano che ha redatto i capitula in marginibus di Matth. e le Sortes Biblicae (entrambi in maiuscola = mano M1 [Scrivener]) è probabilmente la stessa che ha redatto i capitula in marginibus di Ioh. e Luc. (in minuscola = mano M2 [Scrivener]). Cf. Parker 1992, p. 43. - I capitula in marginibus divergono spesso dall'edizione di Von Soden, p. 405-407; 409-411. Per la trascrizione cf. Rendell Harris 1901, p. 41-43. - Sembrano non esserci capitula in marginibus in Marc. - Una parte dell'apparatus liturgicus fu redatto da mani differenti, ma probabilmente contemporanee (mani I, M, M2, M4 [Scrivener]). L'altra parte dell'apparatus fu redatta da mano L [Scrivener] (cf. UniProd. 3.Q). Difficile stabilire quale gruppo di note liturgiche è il piu antico, ma entrambi i gruppi sono complementari. Cf. Parker 1992, p. 43-44. - Le 71 prosermeneiai si trovano nel marg.inf. di Marc.

Témoins (2)

Folios Auteur (Rôle) Oeuvre Identifiant Recension
ou partie
Auteur de la recension (Rôle) BHG Date Lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
003v--6v, 008v--168v, 177v--347v Paratextualia uaria Additio specialis 06 ex.- 07 med. Apparatus liturgicus (parziale; cf. anche UniProd. 3.Q) e capitula in marginibus.
Apparatus liturgicus
Capitula in marginibus
285v--321 Magica Sortes in codicibus biblicis inuentae (Hermeneiai) 06 ex.- 07 med. - Outtier 1994, p. 74 interpreta il segno cruciforme prima della parola ερμηνεια in ciascun titolo come abbreviazione di προς. Si segue questa interpretazione. - La prosermeneia al f. 291v sembra contenere un errore di copia per προσερμηνεια e δυναμιν, che abbiamo corretto nella nostra trascrizione.
Textus
προσερμηνεια| αφες μι (μη) φιλονικησις (φιλονικησης)
Textus
προσερμηνεια| το γινομενον τελειουται
Textus
προσερμηνεια| ουκ επιτυχανις (επιτυγχανης) του παρυματος (πραγματος)
Textus
προσερμηνεια| τελειουμενον (παργαμα) πραγμα.
Textus
προσερμηνεια| περι ζωης
Textus
προσερμηνεια| το υστερον επιτυχανς (επιτυγχανεις)
Textus
προσερμηνεια.| μη ομοσης εαν ομοσης φανερουται.
Textus
προσερμηνεια.| τριτον παραυμα (πραγμα) εχεις επιχειρισε
Textus
προσερμηνεια| ου δυνι (ουδενι?) ψευσασθεν (ψευσασθαι?)
Textus
προσερμηνεια.| λογος ζωης και φασις καλη.
Textus
προσερμηνεια.| ταπινοσον και γηνετε (ταπεινωσον και γινεται)
Textus
ερμηνεια.| προσδυναμιν (προσερμηνεια.| δυναμιν) μεγαλην προσδοκα.
Textus
προσερμηνεια.| λανβανις (λαμβανεις) την χαριν εκ θεου.
Textus
προσερμηνεια.| απο λυπης εις χαραν
Textus
προσερμηνεια.| μετα δεκα ημερας γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| το (το ο, τι) (?) ζητεις ευρισκεται
Textus
προσερμηνεια.| μη παρακουσης του λογου.
Textus
προσερμηνεια.| ακολουθησον και καλον συ (σοι)| γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| ουκ εχεις αμαρτιαν εις το παρυμα (πραγμα).
Textus
προσερμηνεια.| μειζων προκοπη και χαρα γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| δει σε λαμβανειν την χαριν.
Textus
προσερμηνεια.| τελειουμενον παρυμα (πραγμα) καλον.
Textus
προσερμηνεια.| απροσδοκητον παρυμα (πραγμα)| γινομενον.
Textus
προσερμηνεια.| πιστευσον οτι το παραγμα (πραγμα) κα| λον εστιν
Textus
προσερμηνεια.| εαν ποης (ποιης) τουτο το παραμεινον.| και ευξαι τω θεω
Textus
προσερμηνεια.| δηαχορισις (διαχωρησις)
Textus
προσερμηνεια.| αποταξαι και αποστρεψον
Textus
προσερμηνεια.| διαλυσις μετα τρεις| ημερας γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| μετανοησον τω θεω| και γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| μετανοησον τω θεω| και γινεται.
Textus
προσερμηνεια.| τελειουμενον εργον καλον.
Textus
προσερμηνεια.| τελουμενον παραυγμα (πραγμα).
Textus
προσερμηνεια.| απροσδοκητον παραυγμα (πραγμα).
Textus
προσερμηνεια.| εαν ψυση (ψευση?) ελεγχουσιν σε.|
Textus
προσερμηνεια.| περι δικης εαν αληθευσης| ευλυτ[...].
Textus
προσερμηνεια.| το (το ο, τι) (?) ζητεις λαμβανεις την χαριν.
Textus
προσερμηνεια.| το (το ο, τι) (?) ζητεις προφθανει σε.
Textus
προσερμηνεια.| τουτο εκ θεου δοτον εστιν.
Textus
προσερμηνεια.| αποταξαι.
Textus
προσερμηνεια.| περι ερισμου μη ερισης
Textus
προσερμηνεια.| εαν δηκαζι (δικαζη) υπερ σου αλλον| πεμψον.
Textus
προσερμηνεια.| περι αναπαυσεως και κερδους.
Textus
προσερμηνεια.| το (το ο, τι) (?) εχεις καμνειν καμνε.
Textus
προσερμηνεια.| εαν πιστευσης χαρα σοι εσθω (εστω).
Textus
προσερμηνεια.| πολαστον (πολλοστως) (?) ηθελησας ποιησαι και| ουκ εδυνηθης.
Textus
προσερμηνεια.| καιρος εστιν ινα γηνετε (γινηται)| ον (ο) ζητεις.
Textus
προσερμηνεια.| ορθιος (ορθιως) την οδον βεβαιουται σου| το πραγμα.
Textus
προσερμηνεια| μυστηριον μεγα γιενεται (γινεται)| και απεκαλυφθη
Textus
προσερμηνεια.| αει προσδοκητον| κερδος.
Textus
προσερμηνεια.| καιρος εστιν ινα γινεται (γινηται) ο ζητεις.
Textus
προσερμηνεια.| περ (περι) πραγματος καλου.
Textus
προσερμηνεια.| εις αναπαυσιν ερχεται ων (ον) ζητεις.
Textus
προσερμηνεια.| απο ξενου ερχεται αλι (αλλη) φασις.
Textus
προσερμηνεια.| μι (μη) απιστησης τουτο| καλον εστιν.
Textus
προσερμηνεια.| αν απελθης επιτυγχανεις.
Textus
προσερμηνεια.| εαν ακουση μη δεξη αυτην.
Textus
προσερμηνεια.| αλλο πραγμα ζητησον.
Textus
προσερμηνεια.| περι σωτερηεας (σωτηριας) σωζεται.
Textus
προσερμηνεια.| δευτερωσαι εχεις το| ππραγμα (το πραγμα).
Textus
προσερμηνεια.| απο κινδυνου σωθηση.
Textus
προσερμηνεια.| περι σοτεριας (σωτηριας) και κερδου (κερδους).
Textus
προσερμηνεια.| μη απαρνηση αλλ' ομολογησον.
Textus
προσερμηνεια.| ιδε υγης (υγιης) γεγονας μηκετι| αμαρτανε. ωινα (ινα) μη τι χειρον σι (σοι)| γινετε (γινηται).
Textus
προσερμηνεια.| καλον εστιν το εργον τω τελιοντι (τελειουντι).
Textus
προσερμηνεια.| καλον πραγ[μα]... (πραγμα)
Textus
προσερμηνεια.| το ενθυμημα γινεται| και καλον συ (σοι) εστιν
Textus
προσερμηνεια.| μετα βουλη καλη
Textus
προσερμηνεια.| ακοη καλη συνερχεται τω...
Textus
προσερμηνεια| [...] δη (δει) ανυθινερ[...]
Numéro Titre Folios Siècle Date Support Principal Remarque Copistes, Possesseurs & Autres Révision
3.Q Apparatus liturgicus (pars), Apparatus Eusebianus 003v--6v, 008v--168v, 177v--347v 06 (2/2) Parchemin - UniProd. corrispondente alla mano L [Scrivener], cf. Parker 1994, p. 41-43. - Complemento dell'apparatus liturgicus di UniProd. 2.Q (cf. Remarque UniProd. 2.Q).

Témoins (1)

Folios Auteur (Rôle) Oeuvre Identifiant Recension
ou partie
Auteur de la recension (Rôle) BHG Date Lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
003v--6v, 008v--168v, 177v-347v Paratextualia uaria Additio specialis 06 (2/2) Apparatus liturgicus (parziale; cf. anche UniProd. 2.Q) e apparatus eusebianus.
Apparatus liturgicus
Apparatus Eusebianus
Numéro Titre Folios Siècle Date Support Principal Remarque Copistes, Possesseurs & Autres Révision
4.A Euangelium sec. Ioh. (Volumen 2), Luc., Marc., Acta cum uersionibus latinis, III Ioh. latine tantum (fragm.). 177-347, 415-510 04 ex.-05 in. Parchemin - Secondo volume del codex. Per il primo volume (stessa unità di produzione) cf. UniProd. 1.A. - Foliazione comincia con f. 177r; per il f. 348 cf. UniProd. 5.R. - Mancano i f. 349-414.
Répertoire Numéro Url Remarque
Aland majuscules 05 = D.05 e

Témoins (9)

Folios Auteur (Rôle) Oeuvre Identifiant Recension
ou partie
Auteur de la recension (Rôle) BHG Date Lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
177v--181v Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 04 ex.-05 in. - Ab Ioh. 20,15b (cf. UniProd. 1.A); - per rispettare la logica del manoscritto, indichiamo il testo greco, sempre sul verso, come primo témoin (cf. Remarque UniProd.).
Titulus finalis
ευαγγελιον κατα Ιωαννην ετελεσθη.
177--182 Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 04 ex.-05 in. - Versione latina; - ab Ioh. 20,1 (cf. UniProd. 1.A).
Annotationes uel textus latini
181v--284v Testamentum nouum Euangelium sec. Lucam 04 ex.-05 in. Il titolo iniziale si trova al f. 181v, ma il testo comincia al f. 182v.
Titulus initialis
αρχεται ευαγγελιον κατα Λουκαν
Titulus finalis
ευαγγελιον κατα Λουκαν επληρωθη
182--284 Testamentum nouum Euangelium sec. Lucam 04 ex.-05 in. Versione latina.
Annotationes uel textus latini
284v--347v Testamentum nouum Euangelium sec. Marcum 04 ex.-05 in. - Il titolo iniziale si trova al f. 284v, ma il testo comincia al f. 285v; - des. mut.: Marc. 16,15; - per il f. 348 cf. UniProd. 5.R; - mancano i f. 349-414.
Titulus initialis
αρχεται κατα Μαρκον
285--347 Testamentum nouum Euangelium sec. Marcum 04 ex.-05 in. - Versione latina; - des. mut.: Marc. 16,6.
Annotationes uel textus latini
415 Testamentum nouum Epistula Iohannis III 04 ex.-05 in. - Il frammento contiene solamente i versetti finali; - sola versione latina.
Annotationes uel textus latini
415v--510v Testamentum nouum Actus Apostolorum
  • BHG 0149z
04 ex.-05 in. - Titolo iniziale restaurato al f. 348v (cf. UniProd. 5.R); - des. mut.: Act. 22,20.
415--510 Testamentum nouum Actus Apostolorum
  • BHG 0149z
04 ex.-05 in. - Versione latina; - il titolo iniziale originale si trova al f. 415r. Titolo ripetuto anche nella restaurazione (cf. f. 348v, UniProd. 5.R); - des. mut.: Act. 22,29.
Annotationes uel textus latini
Numéro Titre Folios Siècle Date Support Principal Remarque Copistes, Possesseurs & Autres Révision
5.R Tetraeuangelium (rest.) et Acta (rest.) (titulus tantum) 007, 169-175, 348 09 Parchemin - La presenza del titulus initialis di Act. (f. 348v) indica che la restaurazione è avvenuta dopo la perdita dei f. 349-414: la p. seguente contiene solo la versione latina della fine di III Ioh., a cui segue Act. (f. 415v). - La restaurazione non ha apparati, eccetto i tituli currentes.

Témoins (7)

Folios Auteur (Rôle) Oeuvre Identifiant Recension
ou partie
Auteur de la recension (Rôle) BHG Date Lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
007v Testamentum nouum Euangelium sec. Matthaeum 09 Rest. Matth. 3,7-10.
007 Testamentum nouum Euangelium sec. Matthaeum 09 Versione latina (rest.): Matth. 2,20-3,7.
Annotationes uel textus latini
169v--175v Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 09 Rest. Ioh. 18,14-20,13.
169--175 Testamentum nouum Euangelium sec. Iohannem 09 Versione latina (rest.).
Annotationes uel textus latini
348v a Testamentum nouum Euangelium sec. Marcum 09 - Rest. Marc. 16,15-20; - dopo il titolo finale di Marc. segue il titolo iniziale di Act.
Titulus finalis
ευαγγελιον κατα Μαρκον ετελεσθη.
348v a Testamentum nouum Actus Apostolorum
  • BHG 0149z
09 - Solo titolo iniziale; - per il titolo originale e il testo di Act. cf. UniProd. 4.A.
Titulus initialis
αρχεται πραξεις αποστολων
348 a, 348v b Testamentum nouum Euangelium sec. Marcum 09 - Versione latina (rest.); - f. 348r b: uacua; - f. 348v a: cf. témoin supra.
Annotationes uel textus latini