Pinakes | Πίνακες

Textes et manuscrits grecs

Lien :  | 

Remarque :

L'Antidialogus è il medesimo testo della Dialexis corredato di una prefazione indirizzata ai legati papali.
L'epoca di composizione della Dialexis è collocabile fra il 1053 e il 1054, quella dell'Antidialogus dopo la metà dell'aprile 1054

Formes équivalentes :

  • Epistula aduersus Latinos
  • Περὶ ἀζύμων καὶ Σαββάτων νηστείας καὶ τοῦ γάμου τῶν ἱερέων, καὶ ὅτι οὐ δεῖ ἐν τεσσαρακοστῇ τελείαν λειτουργίαν γενέσθαι

Equipe référente :

RAP

Mots clefs :

Type Mot clef Remarque
Forme littéraire (RAP) Dialogue
Forme littéraire (RAP) Épistolographie
Sujets de controverse (RAP) Autorités textuelles
Sujets de controverse (RAP) Azymes
Sujets de controverse (RAP) Jeûne
Sujets de controverse (RAP) Questions canoniques diverses
Sujets de controverse (RAP) Questions liturgiques diverses
Terminologie originale de la forme littéraire (RAP) διάλεξις (dialexis)
Terminologie originale de la forme littéraire (RAP) ἐπιστολή (epistole)

Identifiants :

Répertoire Numéro Url Remarque
RAP G19629 Curator : D'Amelia 2020
TLG 3099.005

Bibliographie :

Éditions, Édition de référence

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Michel, 1930, Humbert und Kerullarios. Quellen und Studien zum Schisma des XI Jahrhunderts II 320-342

Éditions

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Dèmètrakopoulos, 1866, Ἐκκλησιαστικὴ βιβλιοθήκη. Bibliotheca ecclesiastica continens graecorum theologorum opera Edizione dell'Antidialogus ma con un desinit differente: ὡς ἂν σύμφωνον αἶνον ἠ μία ἐκκλησία τῷ Θεῷ ἀναπέμψωμεν· ᾦ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν. 18-36

Traductions

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Will, 1861, Acta et scripta quae de controversiis ecclesiae Graecae et Latinae saeculo undecimo composita extant Trad. latina con una differente prefazione (cf. anche PG 120, 1011-1022) 127-136

Études sur l'œuvre

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Avvakumov, 2002, Die Entstehung des Unionsgedankens. Die lateinische Theologie des Hochmittelalters in der Auseinandersetzung mit dem Ritus der Ostkirche 99

Général

Répertoire Titre Commentaires Tome Pages
Michel, 1935, Die vier Schriften des Niketas Stethatus über die Azymen Sulla relazione fra la Dialexis e il cosiddetto Antidialogus, e sulle successive revisioni

Détails Contenus :

Type Contenu Remarque
Titulus initialis Νικήτα μονάχου καὶ πρεσβυτέρου μονῆς τοῦ Στουδίου διάλεξις πρὸς Φράγγους ἤγουν Λατίνους. Dialexis Michel 1930
Incipit "Εἰ ἔστιν σοι σύνεσις," φησὶν ὁ σοφός, "ἀποκρίθητι τῷ πλησίον" καὶ "μὴ κωλύσῃς λόγον ἐν καιρῷ"· Πέτρος δέ, ἡ τῶν κορυφαίων ἀκρότης, οὕτω προτρεπόμενος λέγει Dialexis Michel 1930
Desinit καθὼς τὸν ἄρτον τὸν ἐπιούσιον ἐξαιτεῖσθαι ἄνωθεν ἐδιδάχθητε Dialexis Michel 1930
Titulus initialis Νικήτα μονάζοντος καὶ πρεσβυτέρου μονῆς τῶν Στουδίου τοῦ Στηθάτου Ῥωμαίοις περὶ ἀζύμων καὶ σαββάτων νηστείας καὶ γάμου τῶν ἱερέων. Antidialogus Michel 1930
Incipit Καλὸν ἡ πρὸς τὸν πλησίον ἀγάπη, ὦ πάντων ἐθνῶν σοφώτατοι Ῥωμαῖοι καὶ εὐγενέστατοι Antidialogus Michel 1930
Desinit καὶ ἡμεῖς εἰδότες πειθαρχεῖν τῷ ἀκαπηλεύτῳ λόγῳ τοῦ πνεύματος, σιωπὴν τὰ πρὸς ὑμᾶς ἀσπασώμεθα, ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ κυρίῳ ἡμῶν. Antidialogus Michel 1930

Temoins (27) :

Pays Ville Dépôt Fonds Cote Folios Recension
ou partie
Auteur (Rôle) BHG Date lit. Siècle Date Commentaire Contenu Rev. Biblio.
Hellas Athēna Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος (ΕΒΕ) Metochion tou Panagiou Taphou (ΜΠΤ) 404 024-29v* 16 Antidialogus
România București Biblioteca Academiei Române (BAR) Ms. grec 0318 (Litzica 560) p. 108-129* 15-16 Antidialogus
Vaticano Città del Vaticano Biblioteca Apostolica Vaticana (BAV) Ott. gr. 109 078-85 16 med. Excerptum ex Antidialogo
Italia Firenze Biblioteca Medicea Laurenziana (BML) Plut. 09. 16 113-117v 13 med. Antidialogus. Inc. mut.
Incipit
Οἱ τῶν ἀζύμων ἔτι μετέχοντες ὑπὸ τὴν σκιὰν τοῦ νόμου
Italia Grottaferrata Biblioteca Statale del Monumento Nazionale fonds principal Β. δ. 001 (gr. 322) 111-125* 13 Dialexis et Antidialogus
Hellas Hagion Oros Μονή Βατοπεδίου fonds principal 0229 141v-150 13 Antidialogus
Hellas Hagion Oros Μονή Διονυσίου fonds principal 0199 (Lambros 3733) 114-122v 15 Antidialogus
  • IRHT
Miṣr Iskandariyya (Al-) Βιβλιοθήκη του Πατριαρχείου fonds principal 137 045v-55 15
Nederland Leiden Bibliotheek der Rijksuniversiteit BPG 047 335v-340 13 (2/2) Antidialogus
Italia Milano Biblioteca Ambrosiana fonds principal M 015 sup. (Martini-Bassi 506) 135v-151v 13-14 Antidialogus ; differt valde ab editis (Demetracopulus, Bibl. eccl., Leipzig, 1866, I, p. 18-36)
Rossijskaja Federacija Moskva Государственный Исторический Музей (ГИМ) Sinod. gr. 366 (Vlad. 239) 086v-90* 14 Antidialogus
Rossijskaja Federacija Moskva Государственный Исторический Музей (ГИМ) Sinod. gr. 368 (Vlad. 240) 105-110 14, 16 Antidialogus
Hellas Mutilene Μονή του Λειμώνος fonds principal 092 070--80* 17 1625 GERMANUS CPL PTR cod. ; num agatur de opusc. Nicetae Stethati cuius nomen est Antidialogus, ed. Anton Michel, 1930, t. II, pp. 322-342, dubium ; inc. enim ab editis diuersus (vide infra et J. Hergenröter, Monumenta graeca ad Photium eiusque historiam pertinentia, Regensburg 1869, p. 171 : Anonymi De origine schismatis).
Incipit
ΛΕΥΚΟΣ ΤΙΣ ΟΝΟΜΑΤΙ
  • IRHT
Italia Napoli Biblioteca Nazionale Vittorio Emanuele III ex-Vind. gr. 07 168-178 11 Dialexis et Antidialogus ; sequitur adnotatio breuis de Spiritu sancto (des. mut.)
United Kingdom Oxford Bodleian Library Holkham gr. 075 253*-255v* 16-17 Excerptum
France Paris Bibliothèque nationale de France (BNF) Coislin 039 276-277 16-17
  • IFEB
France Paris Bibliothèque nationale de France (BNF) Grec 0364 057-60 14-15
  • IFEB
France Paris Bibliothèque nationale de France (BNF) Grec 1321 453v-457v 16
  • IFEB
France Paris Bibliothèque nationale de France (BNF) Supplément grec 0064 025v-35v 14 ex. Antidialogus
Hellas Patmos Μονή του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου fonds principal 0419 Item 11,12 13 Item 12, tit. Τοῦ αὐτοῦ Λόγος Β' Περὶ τῶν αὐτῶν secundum catalogum
Miṣr Sīnāʾ Μονή της Αγίας Αικατερίνης gr. 1706 144-169v 16-17
Miṣr Sīnāʾ Μονή της Αγίας Αικατερίνης gr. 1755 181-209v 16-17 GERMANUS CPL PTR cod. ; ed. Anton Michel, 1930, t. II, pp. 322-342*
Incipit
ΚΑΛΟΝ Η ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΛΗΣΙΟΝ ΑΓΑΠΗ
  • IRHT
Italia Venezia Biblioteca Nazionale Marciana (BNM) gr. II. 186 (coll. 1180) 064-74v 16-17 Inc. et des. mut. ; ab editis valde differt
Titulus initialis
Νικήτα (...) ἐπιστολὴ πρὸς Ῥωμαίους περὶ τῶν ἀζύμων, τῆς νηστείας τῆς ἁγίας τεσσαρακοστῆς καὶ τοῦ ἁγίου τῶν ἱερέων
Incipit
Ἐρωτηθέντων πολλάκις ἐκ διαφόρων Ῥωμαίων
Desinit
τὰ προηγιασμένα ἅγια τοῖς ἁγίοις καὶ τότε τελεῖτε θείαν λειτουργίαν
Österreich Wien Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) hist. gr. 067 062v-71 13 Dialexis et Antidialogus ; recensio ab editis valde diuersa ; cf. Michel 1930, p. 321, 20
Titulus initialis
Πρὸς Λατίνους περὶ ἀζύμων, Σαββάτων νηστείας, γάμου ἱερέων καὶ τελείας ἀναφορᾶς ἐπὶ τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς
Incipit
Εἰ σάρκα Θεοῦ ἐσθίομεν τοῦ τελείου ἀνθρώπου
Desinit
ταῖς κατὰ μικροῦ προσθήκαις τοῦτο ἐμηχανήσαντο
Österreich Wien Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) theol. gr. 058 106-114 16 Antidialogus
Österreich Wien Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) theol. gr. 306 056v-61 13-14 1300 ca. Antidialogus ; des. mut.
Österreich Wien Österreichische Nationalbibliothek (ÖNB) theol. gr. 324 248-250 15 med. Dialexis et Antidialogus